Nowotwór pęcherza moczowego
Epidemiologia i objawy
Rak pęcherza moczowego jest jednym z najczęstszych nowotworów u ludzi w starszym wieku. Mężczyźni chorują czterokrotnie częściej niż kobiety. Zachorowalność na ten nowotwór przypada najczęściej na 7. i 8. dekadę życia.
Najczęściej spotykanym nowotworem pęcherza moczowego jest rak przejściowokomórkowy (carcinoma urotheliale). Nowotwór ten charakteryzuje się częstymi nawrotami.
Palenie tytoniu jest jednym z głównych czynników ryzyka zachorowania na raka pęcherza moczowego. Kolejnym istotnym czynnikiem ryzyka jest ekspozycja zawodowa w przemyśle barwników oraz kauczuku, która powoduje kontakt z aminami aromatycznymi.
Najczęstszym i najbardziej charakterystycznym objawem dla nowotworu pęcherza moczowego jest bezbolesny krwiomocz. Innymi mniej specyficznymi objawami mogą być: parcie na mocz, częstomocz, trudności w oddawaniu moczu, ból w podbrzuszu.
Rozpoznanie
Polega na zebraniu przez lekarza dokładnego wywiadu oraz badaniu fizykalnemu. W przypadku podejrzenia nowotworu pęcherza moczowego, lekarz w pierwszej kolejności zleca badanie ultrasonograficzne układu moczowego. Badanie USG pozwala wykryć w pęcherzu moczowym niewielkie nawet kilkumilimetrowe zmiany.
W przypadku wątpliwości w badaniu USG lub braku ostatecznej diagnozy u pacjenta z bezbolesnym krwiomoczem, zaleca się wykonanie diagnostycznej cystoskopii.
W rzadkich przypadkach, gdy podejrzewane są przerzuty do węzłów chłonnych oraz narządów odległych, zastosowanie znajduje tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.
Leczenie
Leczenie raka pęcherza moczowego polega w pierwszej kolejności na przezcewkowej resekcji nowotworu (TURT). Następny etapem jest analiza wyników materiału histopatologicznego wysłanego w trakcie resekcji. W zależności od głębokości jego naciekania w głąb ściany pęcherza oraz złośliwości raka, podejmowane są dalsze decyzje przez lekarza prowadzącego.
Powierzchowne guzy (nieprzechodzące przez warstwę mięśniową) leczy się za pomocą przezcewkowejelektroresekcji guza (TURT). W przypadku pewnych,bardziej agresywnych guzów (nienaciekających warstwy mięśniowej) lub u pacjentów, u których nowotwór ten ma bardzo duże skłonności do nawrotów stosuje się immunoterapię (szczepionką BCG), która jest skuteczna w 2/3 przypadków. Leczenie powierzchownego raka pęcherza przy pomocy serii wlewek szczepionki BCG jest najskuteczniejszą wśród wszystkich znanych metod immunoterapii nowotworów.
Nowotwory zaawansowane, naciekające warstwę mięśniową, wymagają radykalnego usunięcia pęcherza moczowego z okolicznymi narządami oraz węzłami chłonnymi miednicy mniejszej. Pęcherz moczowy można odtworzyć z odcinka jelita lub wszczepia się moczowody do izolowanej pętli jelita cienkiego.
W wybranych przypadkach, po konsultacji onkologicznej, leczenie chirurgiczne uzupełnia się dodatkowo o radio i/lub chemioterapię.